Beyoğlu ilçesinde, Halıcıoğlu semtinde bulunan yerleşke, döneminin mimarisi içinde karakteristik olarak beliren büyük kışla binalarının modern anlamdaki ilk örneği olan ve III.Selim tarafından 1794-1795 yıllarında yaptırılan Humbaracı Kışlası’nın kurulduğu alanda yer alır. Ortası avlulu dikdörtgen plan şemasındaki klasik kışla planını tekrar eden yapının avlusunda Sultan III. Selim’in annesi Mihrişah Valide Sultan’ın, 1803-1804 yıllarında yaptırmış olduğu, günümüzde cadde üzerinde görülen Humbaracılar Kışlası / Kumbarhane Camii bulunmaktadır. Kışla binası 20. yüzyıl başlarında belirlenemeyen bir tarihte yıkılmıştır. Yerleşke, Batılı anlamda ilk yüksek eğitim kurumu olan Mühendishane-i Berri-i Hümayun’un 1847’de faaliyete başladığı yer olması açısından Türk Eğitim Tarihi içinde önemli bir yere sahiptir.

Farklı dönemlerde kompleks bünyesinde inşa edilen askeri ve eğitim yapıları sebebiyle yerleşkenin Mühendishane ve Hendesehane isimleriyle anıldığı da görülmektedir. Hendesehane yapısı (C Blok) 1884-1885 tarihli kitabesine göre II.Abdülhamid döneminde inşa edilmiştir. Humbaracı kışlasının yerine yapılan A ve B Blok yapılarının ise yapım tarihi bilinmemektedir. Bu yapıların güneyinde hamam ve mutfak olarak kullanılan ve günümüzde de mevcut olan iki yapı daha vardır. 1894 yılındaki depremde kısmen hasar gören okul, II.Abdülhamid tarafından tamir ettirilmiştir. Mimar Talat Bey’in de görev aldığı onarımda dershane ve yemekhaneler yeniden düzenlenmiştir. Yönetimi Mühendishane Nezaretine bağlı olan okul 1909 yılında Nafia Nezaretine bağlanmış ve Tophane’deki Askerî Sanayi Mektebi’ne taşınarak ismi “Mühendis Mekteb-i Alisi” olarak değiştirilmiştir. Bu okul 1928’de Yüksek Mühendis Mektebi ve 1944’de İstanbul Teknik Üniversitesi ismini almıştır.

Uzun yaşamı içinde farklı amaçlarla kullanılan ve birçok müdahaleler gören yapı grubunun bir kısmı Askerlik Dairesi Başkanlığı tarafından kullanılmaya devam ederken Hendesehane’nin de içinde bulunduğu, 21.000m2 büyüklüğünde bir alanda yer alan ve 1999 yılından beri Beyoğlu Adliyesi’nin kullandığı binalar, 2011-12 yıllarında restorasyonu yapılarak üniversitemizin kullanımına tahsis edilmiştir.

Bölümler

Yorumlar (0)